Czermień błotna jest wodno lądową byliną z rodziny obrazkowatych, wytwarza ona kłącze obłe, członowane, czołgające się.
Liście czermieni błotnej pojawiają się pojedynczo na całej długości kłącza oraz w kępie na jego wierzchołku. Ogonki liściowe wzniesione, o długości 10–30 cm. Blaszki liściowe połyskliwe, jasnozielone, całobrzegie, szeroko jajowate do niemal okrągłych, z sercowatą nasadą i spiczastym lub kończykowatym wierzchołkiem, o wymiarach 6–14×4-12 cm.
Pęd kwiatostanowy ma u nasady dwa liście, na szczycie zwykle jedną pochwę kwiatostanową, otwartą, wewnątrz białą a na zewnątrz zielonkawą o wymiarach 4–6×3–3,5 cm, ostro zakończona kończykiem. Czermień to roślina jednopienna. Kwiatostan typu kolbiastego wyrasta na wzniesionej szypułce o długości 15–30 cm i średnicy 8–12 mm., o wymiarach 4–6×3–3,5 cm, ostro zakończona kończykiem. Kolba osadzona na krótkim trzonku, cylindryczna, żółtawo-zielona, o długości 1,5–3 cm, całkowicie pokryta obupłciowymi kwiatami, niekiedy wierzchołkowo pokryta kwiatami męskimi. Kwiaty obupłciowe z (6-)9–12 pręcikami dwóch typów: zewnętrzne z szerokimi nitkami i wewnętrzne z wąskimi nitkami pręcików. Zalążnie jednokomorowe, zawierające od 6 do 9 anatropowych zalążków. Istnieją doniesienia o roślinach tworzących w jednej pochwie więcej niż jedną kolbę (do 4).
Owoc Czermieni Błotnej to czerwone jagody o wymiarach 6–12×5–10 mm, zebrane w kolbowaty owocostan. Nasiona brązowe, cylindryczne, o długości 3–5 mm, z obfitym bielmem, otoczone galaretowatym i lepkim śluzem.
Czermień błotna jest rośliną występującą głównie na bagnach śródleśnych, przy zarośniętych brzegach jeziorek i oczek wodnych oraz podmokłych olszyn i bardzo mokrych łąk. W Polsce dość pospolita na niżu i w niższych partiach górskich. Występuje w północnej i środkowej Europie oraz atlantyckiej części Ameryki Północnej.
Czermień błotna kwitnie od maja do lipca a czasem jeszcze w sierpniu i wrześniu, zapylana bywa przez owady wabione wydzielającym się z kwiatów nieprzyjemnym zapachem, jej przedsłupne kwiaty są zapylane przez ślimaki. Nasiona bywają rozprzestrzeniane przez wodę – jagody unoszą się na powierzchni a także przez wodne i błotne ptaki – nasiona są lepkie i przyklejają się często do ptasich dziobów.
Jest to roślina trująca, zawiera alkaloid aroinę i kryształy szczawianu wapnia. Przy kontakcie ze śluzówką układu pokarmowego powoduje silne, bolesne pieczenie oraz stan zapalny, a po spożyciu w większych ilościach może wywołać biegunkę i paraliż. Kontakt soku rośliny ze skórą wywołuje silne podrażnienie.
” Wielki atlas roślin” F.A. Novak, Warszawa 1975.
” Przewodnik do oznaczania roślin” Olga Seidl, Józef Rostafiński, Warszawa 1973.
