Widłaki stanowią niezbyt dużą, odrębna grupę roślin (gromada widłaki- Lycopodiophyta). Cechą charakterystyczna widłaków jest widełkowate rozgałęzienie pędów i korzeni. Cykl rozwojowy widłaków, który może u niektórych gatunków trwać przez kilkanaście lat jest połączony z przemianą pokoleń. Pokolenie płciowe stanowi maleńki, ukryty całkowicie lub częściowo w glebie, kilkunastocentymetrowy twór zwany przedroślem. Pokolenie bezpłciowe to zielona, trwała roślina. Zarodniki widłaków powstają w zarodniach wyrastających u nasady liści płonnych, często tworzących kłoski.

Widłak jałowcowaty składa się z nadziemnych pędów, które płożą się po ziemi, pędy te osiągają długość nawet do jednego metra, przyczepiają się one do podłoża delikatnymi, z rzadka wyrastąjącymi korzonkami.
Widłak ten posiada gałązki boczne, których długość może wynosić do 20 cm, są one sztywno i pionowo wzniesione. Liście są ustawione skrętolegle i odstają od łodygi prawie pod kątem prostym, są one równowąskolancetowate, drobno piłkowane, sztywne. W wyższych częściach gałązek listki staja się podłużne i zaostrzone, na końcach gałązek przyjmują postać krótkich włosków. Liście zarodnikonośne są jajowate, skórzaste, żółtawe i biało obrzeżone.
Cała roślina ma kolor soczystej zieleni.

Gałązki płonne są zakończone pojedynczym, bezszypułkowym, obym kłosem.

Widłak jałowcowaty występuje w runie lasów iglastych, często spotykany jest w lasach z duża ilością świerków. Widłak rośnie w cieniu lub półcieniu, na glebach dość wilgotnych z kwaśną próchnicą pokrywową, porasta zagłębienia w terenie zasiedlone przez gromadzące wilgoć mchy. W miarę obniżenia się wilgotności gleby bądź zwiększonego oświetlenia dna lasu gatunek ten ginie.
Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego.

W Polsce widłak jałowcowaty występuje na niżu, w górach bywa pospolity i rośnie aż po piętro kosodrzewiny, omija stoki południowe.

W Polsce ochroną gatunkową objęte są wszystkie widłaki z rodziny widłakowatych.