Złoć żółta jest byliną z rodziny liliowatych występującą w zaroślach nadrzecznych lasów łęgowych, w lasach liściastych, parkach, zadrzewionych stokach potoków i jarach, szczególnie na południu, oraz w górach po piętro pogórza, rzadsza w reglu dolnym. Preferuje gleby gliniasto-piaszczyste bogate w składniki odżywcze.
Złoć żółta jest rośliną cebulkową, z cebulki wyrasta jedna łodyżka wysokości 10–30 cm. Po przekwitnięciu i dojrzeniu owoców pęd nadziemny szybko zanika, tak, że na początku lata nie można go już znaleźć.
Cebula znajduje się w łupinie wraz z niewielkimi cebulkami potomnymi. Jest ona owalna lub kolista otoczona suchą okrywą i czasem kołnierzem pozostałości po liściach.
Roślina posiada jeden liść odziomkowy o szerokości 4–12 mm. Jest on równowąski, zwęża się ku obu końcom, u szczytu z zakończeniem kapturkowatym, zaostrzonym. Jego długość jest równa wysokości całej rośliny lub większa. Bezpośrednio pod kwiatostanem wyrastają dwa niewielkie liście, z których dolny jest większy. Liście te, lancetowatego kształtu, są delikatnie owłosione i posiadają cienką białą obwódkę.
Kwiaty tworzą baldach składający się z 3–7 kwiatków. Są one złoto – żółtego koloru, wyrastają na szypułkach dwukrotnie dłuższych od długości kwiatu. Z zewnątrz są zielone (u niektórych roślin mają po zewnętrznej stronie żółte smugi). Pręciki są o połowę krótsze od długości działek okwiatu. Pylniki na pręcikach mają jajowaty kształt. Kwiaty przedsłupne, zapylane są przez chrząszcze i błonkoskrzydłe. Przy braku owadów możliwe jest samozapylenie. Złoć żółta kwitnie od marca do maja. Kwiaty zamykają się na noc oraz podczas deszczu. Ponieważ z zewnątrz są zielone, wyglądają wówczas jak pąki i stają się trudne do wypatrzenia.
Owoc stanowi trójkomorowa, trójkątna w przekroju poprzecznym torebka z nasionami rozsiewanymi przez mrówki.
Źródła: ” Wielki atlas roślin” F.A. Novak, Warszawa 1975.
” Przewodnik do oznaczania roślin” Olga Seidl, Józef Rostafiński, Warszawa 1973.
