Dzik jest jedynym – jak sama nazwa wskazuje – dziko żyjącym przedstawicielem świniowatych, a zarazem przodkiem świni domowej, z którą może się krzyżować dając płodne potomstwo. Początki udomowienia dzika sięgają neolitu.
Dzik jest zwierzęciem dość pospolitym w naszym kraju, zamieszkuje praktycznie cały obszar Polski, w górach dochodząc do górnej granicy lasu. Zwierzęta te zamieszkują lasy liściaste i mieszane, zwłaszcza bardziej wilgotne, obfitujące w błota i tereny podmokłe. Dziki lubią większe kompleksy leśne, jednak spotkać je można także w zadrzewieniach śródpolnych a ostatnimi czasy coraz bardziej oswajające się z widokiem człowieka dziki zauważane są na obrzeżach miast a nawet w parkach miejskich.
Ciało dzika zbudowane jest masywnie, krępe, głowa jest wydłużona, kark krótki, ogon dość długi, zakończony kitą, nozdrza umieszczone są na końcu ryja pokrytego nagą, dobrze unerwioną skórą nawilżona przez wydzielinę gruczołów, oczy małe i głęboko osadzone w oczodołach. Uszy umiejscowione wysoko na głowie mają kształt szerokiego trójkąta. U dorosłych samców nazywanych odyńcami, na pysku widnieją dobrze rozwinięte kły, lochy również maja kły, są one jednak znacznie mniejsze.
Skóra dzika pokryta jest twarda ale elastyczną szczeciną oraz gęstym podszyciem włosów wełnistych, stanowiących świetną izolacje cieplną. Szczecina rosnąca wzdłuż kręgosłupa dzika jest dłuższa – do 15 cm i ma możliwość jeżenia się. Ubarwienie dzików jest szaro- brązowe, brązowo- czarne lub czarne z białym nalotem, czasem bywa rudawe a nawet łaciate, młode dziki- warchlaki maja ubarwienie jaśniejsze, ich ciało pokrywają idące wzdłuż ciała żółto- brązowe pasy.
Dziki żyją w grupach liczących od kilku do kilkunastu osobników, przewodzi nimi najstarsza samica bądź samiec a czasem para, najczęściej stadko składa się z lochy z potomstwem lub kilku loch i ich dzieci a także kilku samców. Niektóre odyńce żyją samotnie i przyłączają się do stada tylko na okres rui. Dziki mają swoje stałe ostoje, ich terytorium wynosi od 1do nawet 25 km kwadratowych. Dziki potrafią odbywać długie wędrówki, nawet do kilkuset km, osobniki, które odbywają taką wędrówkę to dwulatki, które poszukują nowej enklawy do życia.
Okres rui dzika trwa od listopada do stycznia, starsze samce odpędzają młodsze i walczą o samice, używając przy tym kłów.
Ciąża dzika trwa 108- 120 dni, po tym czasie rodzi się od 2 do 13 młodych, ich liczba często zależy od wieku samicy.
Młode dziki swoje charakterystyczne pasiaste ubarwienie maja do ok 3- 4 miesiąca życia czyli mniej więcej do zakończenia karmienia przez samicę, wtedy pasiastość się zaciera a młodociane dziki staja się rudo- brązowe, kolejna zmiana owłosienia następuje w wieku 12- 14 miesięcy.
Dzik osiąga dojrzałość płciowa w wieku 8- 10 miesięcy, maksymalna długość życia to 21 lat jednak średnia wynosi tylko 2 lata.
Dzik jest zwierzęciem wszystkożernym, obok różnorodnego pokarmu pochodzenia roślinnego żywi się także drobnymi zwierzętami. W jadłospisie dzika dominują podziemne części roślin – korzenie, cebule, bulwy, nasiona drzew i krzewów oraz zielone części roślin. Pokarm zwierzęcy to dżdżownice, owady i ich larwy, mięczaki, ryby, żaby, jaszczurki, żmije, jaja ptaków, drobne ssaki a także padlina. Pokarm pochodzenia zwierzęcego stanowi jednak niewielki udział procentowy diety dzika. Z roślin uprawnych dziki zjadają najchętniej kukurydzę, owies i ziemniaki. Na żerowiska z ich ulubionym pokarmem – żołędziami i orzechami bukowymi potrafią wędrować przez wiele kilometrów.
Dzik to bardzo ważne zwierzę dla myśliwych, dostarcza on mięsa, skóry i trofeów. Praktycznie wszystkie części ciała dzika maja swoją własna nazwę w nazewnictwie myśliwskim i tak: ryj to gwizd, płaski nos to tabakiera, szczecina na grzbiecie- chyb, dolne kły to szable a górne to fajki, racice to rapcie a całe nogi to biegi, natomiast ogon to chwost, samiec dzika to odyniec, samica to locha, natomiast stadko dzików nazywane jest watahą, legowisko dzika to barłóg.
Naturalnymi wrogami dzika są wilki i rysie nie występujące jednak licznie w naszym kraju.
Okres ochronny w polowaniu na dziki występuje dla loch od 15 stycznia do 15 sierpnia a na pozostałe sztuki od końca lutego do 1 kwietnia.
Wymiary ciała dzika: długość ciała 140- 210 cm, dł. ogona 15- 40, wysokość w kłębie do 100 cm, waga samca do 200 kg, samicy do 150.
