Czy ten ptak lubi jeść ziarna kawy, pić latte? Nie! To czemu „Kawka”? Należy wsłuchać się w jej okrzyki – brzmią one mniej więcej tak – kaw – kau!
Kawka to ptak z rodziny Krukowatych – kuzynka kruka, wrony, gawrona, sroki czy sójki.
Rozmiarami zbliżona do gołębia. Całe upierzenie koloru łupkowato – czarnego, grafitowego. Wyróżniającymi elementami są: czarny przód głowy a także boczne i tylne rozjaśnienia w szarym kolorze.
Dobrze widoczne jest jasno-błękitne oko.
Obie płci ubarwione jednakowo.
Młode ptaki głowę mają ciemniejszą – im starszy jest osobnik tym wyraźniej widać jaśniejsze boki głowy.
Jest ptakiem towarzyskim, zazwyczaj tworzy niewielkie stada. Zimą łączą się one w większe, bardzo często z gawronami. Mimo to cały rok zachowują więź partnerską i w lecącym stadzie łatwo można wyróżnić pary trzymające się blisko siebie.
W stadach kawek panuje ścisła hierarchia. Dotyczy ona również łączenia się tych ptaków w pary. Samiec mający np. numer 10 w hierarchii stada kojarzy się z partnerką również zajmującą miejsce dziesiąte. W przypadku zmiany kolejności hierarchicznej kawek w strukturze stada zmianie ulegają również związki kawek. Przykładowo, jeżeli jeden z partnerów awansuje w stadzie, zawiera nowy związek z kawką, która poprzednio w strukturze stada znajdowała się od niego o jedną pozycję wyżej.
Licznie występuje w osiedlach ludzkich, w zabudowie miejskiej i parkach, rzadziej wyprowadza lęgi w koloniach Gawronów czy na skałach.
Zasiedla cały obszar Polski, w górach dochodząc do wysokości 1000 m.n.p.m. Zdecydowanie większe zagęszczenie osiada w południowych i południowo – wschodnich regionach kraju.
Gnieździ się w koloniach, z reguły dość wysoko. Gniazdo umieszczone w szczelinie muru czy skały, w głębokiej dziupli, w nieczynnym kominie, na poddaszu wieży lub kościoła. Korzysta także ze skrzynek lęgowych. Kominy, już podczas budowy domu, należy zabezpieczać przed nią siatką z nierdzewnego drutu (nie wolno niszczyć gniazd).
Gniazdo kawki zbudowanie jest z drobnego chrustu i przeróżnych odpadków znalezionych na śmietnikach i trawnikach.
Od kwietnia do maja składa 5 – 6 zielonkawych i nakrapianych jaj, które są wysiadywane 17 – 19 dni. Młode opuszczają gniazdo po ok 30 dniach.
Jaja wysiaduje samica, w tym czasie samce urządzają sobie gromadne noclegowiska na okolicznych drzewach, w dzień dokarmiając partnerki.
Pożywienie Kawki stanowią: dżdżownice, pędraki, gryzonie, nasiona, odpadki. W okresie lęgów bywa szkodliwa, wybierając jaja lub pisklęta drobnych ptaków śpiewających. Regularnie korzysta z pojnika i wodę często nosi dla młodych.
Wymiary: długość ciała 32 cm, rozpiętość skrzydeł 67 cm, ogon 14 cm, waga ok 240 g.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ochroną gatunkową ścisłą.
Źródła: „Ptaki Polski” Jan Sokołowski; Warszawa 1988.
„Atlas Ptaków” Marcin Karetta; Bielsko-Biała 2010.
