Bez- tak powszechnie nazywa się lilaka pospolitego, tak na prawdę nie wiadomo skąd ta błędnie używana potoczna nazwa. Lilak nazywany bzem, z prawdziwym bzem – dzikim bzem nie jest nawet blisko spokrewniony: Lilak należy do rodziny oliwkowatych a dziki bez do piżmaczkowatych.
Lilak jest rośliną pochodząca z półwyspu Bałkańskiego, do Polski przywędrował najprawdopodobniej z Turcji, przez czo czasami nazywany jest „Lilak turecki”.
Często uprawiany jest jako roślina ozdobna w ogrodach, na osiedlach mieszkalnych czy w parkach, często dziczeje i jest stałym elementem krajobrazu wiejskiego i przedmieść miejskich.
Lilak pospolity ma formę szeroko rozgałęzionych krzewów lub niewielkich drzew, dorastających do 7 m wysokości. Pędy są nagie, wzniesione, silnie rozgałęzione. Nie przycinany lilak rozrasta się do formy spłaszczonej kuli.
Kwiaty lilaka są drobne, zebrane w duże, stożkowate wiechy, których długość może osiągać nawet do 20 cm (i dłuższe, zależnie od odmiany). Barwa kwiatów liliowa, natomiast u zmiennych odmian bardziej zróżnicowana – białe, odcienie różu, fioletu, purpury, a także dwukolorowe. Kwitnienie rozpoczyna się już pod koniec kwietnia i zachwyca przede wszystkim w maju. Nektar kwiatów nie jest dostępny dla pszczół, ze względu na długą rurkę kwiatową. Owoce to wydłużone, suche, pękające torebki z nasionami.
Liście całobrzegie, obustronnie nagie, jajowate, ciemnozielone o sercowatym kształcie i długości ok. 5-12cm. Sezonowe, opadają późną jesienią, gdy są jeszcze zielone.
Kora lilaka pospolitego jest szara, początkowo gładka, u starszych okazów bardziej spękana. Korzenie lilaka nie sięgają głęboko w podłoże, ale są za to rozległym i gęstym systemem korzeniowym. Lilak pospolity wytwarza duże ilości odrostów korzeniowych, które należy regularnie usuwać, w przeciwnym wypadku, z czasem lilak może tworzyć gęste, dziczejące zarośla.
Uprawa bzu- lilaka:
Lilak pospolity należy do tych roślin, które nie są wymagające i nie powinny być za bardzo absorbujące w uprawie. Są one bardzo tolerancyjne, ale najlepiej zapewnić lilakom stanowiska słoneczne do lekko półcienistych, przewiewne, ale nie wietrzne. Podłoże powinno być próchnicze, żyzne, głębokie, umiarkowanie wilgotne. Pod względem pH także tolerancyjne, a więc urosną na podłożu od lekko kwaśnego, przez obojętne, do lekko zasadowego. Lilak nie lubi gleb mocno zakwaszonych, a także mokrych.
Lilak może być rozmnażany z siewu lub przez odcięcie młodego odrostu korzeniowego. W przypadku odmian szlachetnych, są one szczepione lub oczkowane na podkładkach z lilaka pospolitego lub innych podkładkach, nie dających odrostów korzeniowych.
Może być wykorzystany do tworzenia nieformowanych żywopłotów. Dodatkowo kwiatostany lilaka pospolitego mogą być wykorzystywane jako kwiaty cięte (aby przedłużyć ich trwałość należy dolną część wyciętych pędów pozbawić kory i głęboko wstawić do wody).
