Motyl cytrynek jest jednym z pierwszych zwiastunów wiosny, swą nazwę zawdzięcza oczywiście pięknej cytrynowo- zielonkawej barwie skrzydeł ale nie tylko! Cytrynek ma lekki zapach cytryny! Pierwszą, mniej znaną część nazwy całkowitej zawdzięcza kształtowi i deseniowi skrzydeł upodabniającemu motyla do świeżych zielonych liści oraz temu, że zimuje w zwiniętych uschniętych liściach. Cytrynek jest motylem pospolitym i powszechnie znanym, bardzo łatwo jest go zauważyć gdy na drzewach i krzewach są jeszcze pąki a trawa nie zieleni się jeszcze soczyście.
Cytrynek – wygląd:
jest on motylem o sporych rozmiarach- przednie skrzydło ma długość ok. 3 cm. Cytrynowo- żółty z brązowo- pomarańczowymi plamkami jest tylko samiec, samica ma podobne plamki ale jest znacznie mniej jaskrawa. Czasami samice ubarwienie mają tak blade, że bywają mylone z bielinkami (mniejszymi od cytrynka).
Występowanie cytrynka:
Spotkać go można praktycznie wszędzie, w środowiskach otwartych i świetlistych lasach, na łąkach i przydrożach, w górach do 2000 m.n.p.m.
Pojawy masowe cytrynka nie są znane jednak jest on motylem licznym.
Pod względem występowania postaci dorosłej- imago, cytrynek różni się od innych motyli. Imago żyje od czerwca do wiosny następnego roku, kiedy rozmnaża się. Tak długi jak na motyla okres życia wymaga od niego szczególnej gospodarki energią: cytrynek lata przez kilka dni, pożywiając się po czym nieruchomieje na kilkanaście dni aby przy sprzyjających warunkach atmosferycznych znów się uaktywnić. W słoneczne dni pije nektar kwiatowy.
Rozmnażanie cytrynka:
Wiosna można zaobserwować tańczące w powietrzu cytrynki – to ich gody, samica leci zawsze pierwsza a za nią w niewielkiej odległości samiec, samica wykonuje powietrzne ewolucje, które samiec bezbłędnie powtarza, czasami zdarza się, że za samicą lecą 2 samce.
Po takim tańcu godowym następuje kopulacja. Jaja składane są na roślinach- kruszynie i szakłaku. Samice składają białawe jaja pojedynczo lub po kilka na pąkach lub na spodzie rozwijających się liści roślin żywicielskich (kruszyna pospolita, szakłak pospolity). Gąsienice wylęgają się po 1-2 tygodniach. Rozwój gąsienic trwa około jednego miesiąca, występuje pięć linień i pięć stadiów larwalnych. Po przepoczwarczeniu, trwającym około dwóch tygodni, dorosłe motyle pojawiają się na początku lipca. Po krótkim okresie aktywności wyszukują kryjówek, w których spędzają lato w stanie estywacji- pauzie/hibernacji letniej.
Gąsienice cytrynka:
Wykluwają się w czerwcu, są matowo- zielone, jaśniejsze po bokach, z jeszcze jaśniejszym białawym pasem nad nogami. Po około czterech tygodniach gąsienice się przepoczwarzają. Długość życia gąsienicy cytrynka zależy od pogody- gdy jest zimno i wilgotno żyją krócej a gdy pogoda jest dobra to wcześniej ulegają przepoczwarzeniu.
Gąsieniczki po wykluciu żerują na spodniej stronie liści, następnie przechodzą na wierzch i wędrują wzdłuż głównej żyłki, dochodząc do końca liścia zjadają pokarm i włączają bieg wsteczny wracając do szypułki- to zwyczaj motyli mniejszych a cytrynek zaliczany jest do motyli większych.
Źródła: „Motyle Polski Atlas” Jerzy Heintze; Warszawa 1990.
„Motyle Leksykon Przyrodniczy” Helgard Reichholf-Riehm; Warszawa 1996.
