Inne nazwy: STOKROTKA POLNA, STOKROTKA TRWAŁA

 Stokrotka pospolita najczęściej nazywana jest stokrotką polną, jest rośliną z rodziny astrowatych, którą najczęściej spotkać możemy na trawnikach czy łąkach.

Bardzo lubię bawić się w dochodzenia etymologii nazw roślin czy zwierząt, przy stokrotce mam dwie opcje, nie wiem która z nich jest prawdziwą (może ktoś mnie będzie umiał wyprowadzić z błędu?)… 1. Stokrotka- bo można po stokroć skosić trawnik przed domem a stokrotki, które tam wyrosły i tak będą kwitnąć, nawet gdy kosimy najniżej. 2. Bo stokrotka ma płatki, które możemy liczyć po sto- kroć a i tak nie uda nam się doliczyć ile ich naprawdę jest.

  • Kwiaty stokrotki (to na nie zwracamy zawsze uwagę) zebrane są w pojedynczy koszyczek na szczycie głąbika. Okrywa koszyczka składa się z tępo zakończonych listków ułożonych w dwu szeregach, krótko owłosionych. Dno koszyczka jest wypukłe, puste i ma powierzchnię pokrytą brodawkami. Na zewnątrz koszyczka jeden szereg białych lub różowych kwiatów języczkowych żeńskich. Wewnątrz koszyczka żółte, rurkowe kwiaty obupłciowe, długości ok. 2 mm. Korona kwiatów rurkowych dzwonkowata, 4–5 ząbkowa. Pylniki całkowicie zrośnięte w rurkę wokół słupka, nitki pręcików wolne. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle, błonkówki lub muchówki. Kwitnie przeważnie od marca do listopada, czasem również w zimie, jeśli jest bezśnieżna i nie ma mrozów.
  • Liście stokrotki zebrane są w różyczkę, w kształcie są łopatkowe lub odwrotnie jajowate, jedno- nerwowe, nieco karbowane lub ząbkowane. Zwężają się w ogonek liściowy.
  • Stokrotka polna ma łodygę wysokości 4-20 cm, prosto wzniesioną, delikatnie owłosioną. Roślina wytwarza podziemne rozłogi. Kłącze walcowate i rozgałęzione.
  • Owoc stokrotki stanowi odwrotnie jajowata, gładka i żółtobrunatna niełupka (suchy, niepękający, jednonasienny owoc, posiadający skórzastą lub zdrewniałą owocnię otaczającą luźno nasienie długości ok. 1 mm).

Gdzie występuje Stokrotka Polna? Hmm… na polach!, łąkach, przydomowych trawnikach, pastwiskach, przydrożach. Preferuje gleby zasobne w składniki mineralne i średnio próchniczne.

UPRAWA STOKROTKI

Stokrotka pospolita często gości jako ozdoba trawników, jest łatwa w uprawie. Po zasadzeniu kłącz bądź rozciętych całych kępach czy też wysianiu wymaga jedynie podlewania w okresie suchym. Odmiany uprawne mają barwę białą lub całą gamę odcieni czerwonego koloru, często też mają większe kwiatostany z liczniejszymi kwiatami języczkowatymi od dziko rosnącej formy typowej. Stokrotka rośnie dobrze zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i półcienistych.

STOKROTKA A LECZENIE

W medycynie ludowej kwiat stokrotki stosuje się przy krwawieniach z płuc i pęcherza moczowego, także jako środek przeciwgorączkowy i ogólnie wzmacniający. Napar poleca się przy złej przemianie materii i nieregularności menstruacji oraz jako środek moczopędny (przy kamicy nerkowej i pęcherzowej) i przeczyszczający. Napar ziela stokrotki obniża ciśnienie krwi oraz przeciwdziała miażdżycy, toteż polecany jest dla osób starszych. Obecnie w lecznictwie rzadko jest stosowany wewnętrznie jako środek wykrztuśny w chorobach dróg oddechowych i łagodny środek ściągający w nieżytach przewodu pokarmowego. Zewnętrznie stosowany jest w postaci kąpieli i okładów jako środek przeciwzapalny, przy źle gojących się ranach, krwawych wybroczynach, owrzodzeniu i wykwitach skórnych.

Surowcem zielarskim jest kwiat – Flos Bellidis. Kwiat zawiera substancje gorzkie, garbniki, kwasy organiczne, śluz, saponiny, olejki eteryczne oraz znaczne ilości soli mineralnych.

I na koniec:

TEKST PIOSENKI O STOKROTCE:

1. Gdzie strumyk płynie z wolna
Rozsiewa zioła maj
Stokrotka rosła polna
A nad nią szumiał gaj
Stokrotka rosła polna
A nad nią szumiał gaj,
Zielony gaj

2. W tym gaju tak ponuro
Że aż przeraża mnie
Ptaszęta za wysoko
A mnie samotnej źle
Ptaszęta za wysoko
A mnie samotnej źle
samotnej źle

3. Wtem harcerz idzie z wolna
„Stokrotko witam cię
Twój urok mnie zachwyca
Czy chcesz być mą czy nie?”
„Twój urok mnie zachwyca
Czy chcesz być mą czy nie?”
czy nie, czy nie.?

4. Stokrotka się zgodziła
I poszli w ciemny las
A harcerz taki gapa
Że aż w pokrzywy wlazł
A harcerz taki gapa
Że aż w pokrzywy wlazł
Po pas, po pas

5. A ona, ona, ona
Cóż biedna robić ma
Nad gapą pochylona
I śmieje się cha, cha
Nad gapą pochylona
I śmieje się ha, ha
ha, ha,ha,ha. 

Źródła: „Dziko rosnące rośliny użytkowe” Jakub Mowszowicz: Warszawa 1975.
” Zioła i ich stosowanie” Maria Dziak, Barbara Kuźnicka: Warszawa 1987

             „Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej” Lucjan Rutkowski: Wyd. Naukowe PWN, 2006
              Tekst piosenki o stokrotce: www.tekstowo.pl