Trznadel jak wskazuje łacińska nazwa jest ptakiem o cytrynowym ubarwieniu, jest to mały, częściowo wędrowny ptak z rodziny trznadlowatych.
Trznadel wielkością ciała dorównuje wróblowi, jest on jednak dużo smuklejszy dzięki dłuższemu ogonowi.
Samiec w szacie godowej ma żółtą głowę z ciemniejszym – brązowo- brunatnym rysunkiem. Wierzch ciała brązowy w liczne ciemniejsze plamki i żółtawe centki, kuper rdzawy co szczególnie widać w locie. Spód ciała żółty, upstrzony brunatnymi kreskami. Samica ma zdecydowanie mniej intensywne ubarwienie.
Trznadel występuje w całej Polsce, najczęściej na styku terenów otwartych z różnego rodzaju zadrzewieniami. Często spotkać go można również na zrębach i polanach lasów. Ptaki te często przebywają w pobliżu człowieka i nie są zbyt płochliwe, nie boja się maszyn ani samochodów, zima i na przedwiośniu bywają gościem w karmnikach i na wiejskich podwórkach.
Głos wabiący trznadla to powtarzane „cik, cik” a w locie „cikcjur”. Śpiew Trznadla to często słyszana na polanach i polach w pobliżu lasów melancholijna, zawsze równo brzmiąca zwrotka „sisisisi- sit”, śpiewana w eksponowanych miejscach- na kołkach ogrodzeń, wystających, bezlistnych gałęziach i samotnych drzewach.
Zdjęcia i film ze śpiewającym trznadlem zrobione zostały nad rzeką Widawką, w Parku Krajobrazowym Międzyrzecza Warty i Widawki niedaleko miejscowości Ligota.
Pożywienie trznadla jest bardzo zróżnicowane, na wiosnę i w lecie oprócz nasion zjada również owady (dorosłe, larwy, poczwarki i jaja), pająki i inne bezkręgowe, a jesienią i zimą nasiona traw, najróżniejszych chwastów i ziarna zbóż. Żeruje głównie na ziemi, również w miejscach nieosłoniętych, choć rzadko szuka pokarmu w siedliskach gęsto zarośniętych i zacienionych. Owady zbiera z roślin. Po okresie lęgowym trznadle łączą się w stada w których mogą też się znaleźć zięby i inne łuszczaki. Razem szukają pożywienia na polach i w okolicach siedlisk ludzkich. Zimą, gdy zalega pokrywa śnieżna, pojawiają się w okolicach paśników dla zwierząt i korzystają z karmników.
Swoje gniazdo trznadel buduje w płytkim zagłębieniu w ziemi w warstwie ziół, w miejscu dobrze nasłonecznionym, lecz osłoniętym zwisającymi gałązkami lub źdźbłami trawy albo nisko na krzewie lub też w dolnych partiach młodych świerków, czasem może się gnieździć na rozległych porębach z obfitą roślinnością złożoną z roślin zielnych i krzewów, skarpach rowów, gdzie rosną kępy traw i niskie, cierniste krzewy. Budową konstrukcji zajmuje się samica. Gniazdo trznadla uwite jest z suchych źdźbeł i wyścielone miękkim materiałem, np. sierścią.
Od kwietnia do lipca samica trznadla składa 4- 5 białawych/ kremowych, czarno nakrapianych i nieregularnie kreskowanych jaj, które są wysiadywane 12- 14 dni. Młode opuszczają gniazdo po kolejnych dwóch tygodniach. Samicę podczas wysiadywania karmi samiec, a pisklęta oboje rodzice. Karmione są nie tylko nasionami, które wchodzą w skład głównej diety ptaka dorosłego, ale i w znacznym stopniu owadami.
„Atlas Ptaków” Marcin Karetta; Bielsko-Biała 2010.
