Kopciuszek jest ptakiem z rodziny muchołówkowatych, jest on nieco mniejszy od wróbla, jego ciało ma smukłą budowę.

Dorosły samiec kopciuszka ma ciemnoszare ubarwienie z czarną częścią występującą na głowie, gardle i piersi. Małe ale wyraźne rozjaśnienie znajduje się na lotkach drugorzędowych. Samica ma ubarwienie jaśniejsze- szare z elementami brązowymi, u obu płci kuper oraz ogon mają charakterystyczny rdzawy kolor. Ogon u kopciuszka jest bardzo ruchliwy- ptak porusza nim szybko w dół i w górę dzięki czemu jest on bardzo widoczny, nogi u obu płci są czarne.
Kopciuszek występował pierwotnie jedynie na górskich łąkach z licznymi skałami i kamiennym rumoszem. Obecnie większa część populacji kopciuszka zasiedla wsie i miasta, a także tereny przemysłowe, spotykany jest również w kamieniołomach.
Kopciuszek zasiedla cały kraj, w części niżowej zamieszkuje tylko tereny zamieszkałe przez ludzi i zabudowane. W górach notowany jest głównie w tatrach gdzie zamieszkuje w swym pierwotnym środowisku na wysokości 1400 do 2100 m.n.p.m.
Wiosna kopciuszek przelatuje od marca do kwietnia, jesienna wędrówka na zimowiska trwa od września do początku listopada. Często zimuje w kraju, szczególnie podczas łagodniejszych zim.

Pożywienie kopciuszka stanowią drobne owady a zwłaszcza muchy, swój jadłospis uzupełnia ślimakami, dżdżownicami a także owocami: maliny, jeżyny, czarnego bzu, jałowca.

Kopciuszki swoje gniazdo umiejscawiają w płytkich zagłębieniach murów, na belkach pod okapami dachów, w stosach desek, w szczelinach skalnych i innych trudno dostępnych zakamarkach. Gniazdo zbudowane jest z źdźbeł, łodyg i korzonków.
Od kwietnia do czerwca samica składa 5-6 białych jaj, które są wysiadywane 13- 14 dni, po wykluci młode przebywają w gnieździe kolejne 2 tygodnie.

Wymiary: dł. ciała 15,5 – 16,5 cm, rozpiętość skrzydeł 26- 27 cm, ogon 6,5- 7 cm, waga ok. 17g.