Szmaciak gałęzisty jest bardzo charakterystycznym i ciekawie wyglądajacym grzybem, wygląda jak zwinięta szmata bądź gąbka wyrzucona w zarośla badź pod pień drzewa. W związku ze swoim nietypowym jak na grzyba wyglądem szmaciak w wielu regionach ma różne nazwy regionalne, są to np: siedzuń sosnowy, kozia broda, leśny kalafior, baranie rogi, baran, kwoka, sorokop, strzępulec czy orysz.
Owocnik może przyjmować bardzo różne nieregularne kształty, jego średnica to 6- 30 cm a wysokość 5- 20 cm.
Z grubego, czarniawego podziemnego trzonu wyrastają blaszkowato spłaszczone gałązki, mające po obu stronach hymenium. Płatki są mocno pofałdowane, z ząbkami na brzegach, dzięki czemu swoim wyglądem przypomina kalafior. U młodych okazów owocnik jest białawy, później żółtawy, kremowy, ochrowy lub żółtobrązowy.
Szmaciak gałęzisty ma miąższ białawy, elastyczny o przyjemnym grzybowym zapachu i smaku.
Siedzuń jest grzybem jadalnym, Do niedawna był zbierany i wykorzystywany do zup, smażenia i suszenia. Jest bardzo kruchy, przez co źle znosił transport.
Grzyb podlega w Polsce całkowitej ochronie i zbierać go nie wolno.
Szmaciaka gałęzistego spotkać można od sierpnia do października w lasach zwykle na korzeniach starych okazów sosny, zdarza się, ze szmaciaki wyrastają po kilku latach na ściętych pniach sosnowych.
Owocniki wyrastają u podstawy pnia. W ciągu roku wyrasta jeden owocnik. Na zaatakowanym drzewie owocniki pojawiają się również w następnych latach, nie w każdym roku, ale od czasu do czasu. W Polsce nie jest zbyt częsty.
Źródła: „Grzyby znane i mniej znane” Aurel Dermek; Warszawa 1988.
